Capacitor

 क्यापेसिटर (Capacitor) एक इलेक्ट्रॉनिक उपकरण हो जुन सक्रिय रूपमा विद्युत ऊर्जा संचयन गर्न मिल्ने बोक्स हो। यो दोश्रो इलेक्ट्रॉनिक उपकरण प्रकार हो जुन ब्याटरीको स्थानमा छार्ज गर्न र अन्य विद्युत उपकरणहरूमा अपग्रेड गर्न मिल्ने एक प्रकारको कंडेनसर हो।

यो एक दोष्रो भारी वस्तुवामा दो विद्युत चार्जहरूमध्ये ऊर्जा संचय गर्न सकिन्छ। यो बिधि कारण, क्यापेसिटर धेरै उपयोग गरिन्छ, जस्तै विविध विद्युत उपकरणहरूमा, धातु खोजक यन्त्रहरूमा, आदि।

क्यापेसिटर दो चार्जहरूमध्ये अंतर्क्रिया उत्पन्न गर्ने र यो ऊर्जा यसको अभावमा छोड्ने क्षमता हुन्छ। यो क्षमता उपयोगकर्ताको अपेक्षित विद्युत धन्दामा निर्धारित गरिन्छ र यसले विभिन्न प्रकारका क्यापेसिटर हुन्छन्।

यसलाई इलेक्ट्रोलाइटिक, केरामिक, प्लास्टिक, मिक्स्डियम नाइट्रिक, आदि बनाइन सकिन्छ। यो विद्युत उपकरण प्रकार पनि बनाइन सकिन्छ

Types Of Capacitor

1. केरामिक क्यापेसिटर (Ceramic Capacitor): यो क्यापेसिटर एक स्थिर डिइलेक्ट्रिक उपयोग गरेर बनाइएको हो जसले घनत्व उच्च छ र आर्क कार्यक्षमता माथि हुन्छ। यसले माथि लेखित गुणहरूको अलावा अन्य नै गुणहरू पनि छ जसमा उच्च टेम्परेचर र उच्च फ्रिक्शन क्षमता हुन्छ।

2. इलेक्ट्रोलाइटिक क्यापेसिटर (Electrolytic Capacitor): यो क्यापेसिटर प्रायः विद्युत ऊर्जा संचय गर्न लाग्ने थाहा पाएको हुनाले, विशेष रूपमा वातावरण यथावत छार्ज गर्न योग्य हुन्छ। यो क्यापेसिटर विभिन्न फाइल्म र परतहरूको संरचनामा बनाइएको हुन्छ जुन यसलाई अर्धचालक बनाउँदछ।

3. प्लास्टिक क्यापेसिटर (Plastic Capacitor): यो क्यापेसिटर प्रायः छोटो अनुपातमा बनाइएको हुन्छ र उच्च स्थिरता र उच्च ध्वनिता क्षमता हुन्छ। यसले छोटो आकारका कारण विभिन्न विद्युत उपकरणहरूका लागि उपयुक्त हुन्छ।

4. मिक्स्डियम नाइट्रिक क्यापेसिटर (Mica Capacitor) एक प्रकारको अनुपातिक क्यापेसिटर हो जुन मुख्यतः स्थिर औषधिक उपकरण रूपमा उपयोग गरिन्छ। यसले घनत्व अत्यधिक छ र अधिकतम तापमान र स्थायित्वको संरक्षण गर्न सकिन्छ। यो क्यापेसिटर एक मिक्स्डियम नाइट्रिक (mica) आधारको दीपकमा दुई फिल्म पट्टी हुन्छ। फिल्म पट्टीहरूले दोषबाट दूर रहने र सटिक उत्तर दिने क्षमताहरू प्रदान गर्छन्। मिक्स्डियम नाइट्रिक क्यापेसिटर उच्च तापमान र उच्च ताणकको कार्य गर्न सकिन्छ। यसको उपयोग उच्च तापमान र ऊर्जाको स्थायित्व रख्नु पर्छ जस्ले विद्युत उपकरणहरूको लागि उपयोगी हुन्छ।

5. "अरे क्यापेसिटर" भन्नाले शायद तपाईंलाई "आर्किंग क्यापेसिटर" भन्ने अर्थ होला। आर्किंग क्यापेसिटर वास्तवमा एक निश्चित प्रकारको क्यापेसिटर हो जुनले आवेश तापमा खतरा रहेको समयमा संकेत दिन्छ। आर्किंग क्यापेसिटरहरू बिजुली विद्युतको संचार तन्त्रहरूमा रोक लगाउन उपयोग हुन्छन्, जसमा उच्च वोल्टेजको विद्युत विकिरणले आवेश तापमा विद्युत विलय गर्दछ र त्यसपछि आर्किंग क्षमताको गम्भीर खतरा पनि रहेको हुन्छ। यसले बिजुली विद्युत संचार तन्त्रहरूमा अवश्यंभावी अवरुद्धता गराउँदछ जसले तन्त्रको स्थिरता र सुरक्षा सुनिश्चित गर्दछ।